Kortrijk

Label ontvangen in 2016, verlengd in 2022

“Een stad van de toekomst. Dat wil elke stad graag zijn. Maar wat maakt haar klaar voor die toekomst?... Wij geloven vooral dat een stad die goed is voor kinderen goed is voor iedereen. De stad bekijken met de ogen van kinderen. Dat levert een frisse blik op…” (Kortrijk Kinderrijk – opener bestuursakkoord 2019)

Waarom kiest Kortrijk voor kindvriendelijkheid?

Bert Herrewyn, schepen van kinderen en jongeren: “Na het behalen van het label (2016) was het voltallige schepencollege overtuigd dat het ook voor de nieuwe beleidsperiode (2018-2024) zinvol en leer-rijk was om ‘kindvriendelijkheid’ opnieuw als invalshoek te kiezen. Niet voor niets werd “Kortrijk Kinder-rijk” de opener van het nieuwe bestuursakkoord.
Sinds 2012 is het bewuste strategie om voor dat brede, kindgerichte perspectief te kiezen. Hoe jonge inwoners de stad ervaren is een goeie barometer om te weten waar we als stad moet op inzetten.
We laten ons graag inspireren door onze inwoners, spelen flexibel in op hun voorstellen en hebben oog voor opportuniteiten. Doorheen de jaren stellen we vast dat kinderen niet zo hard verschillen van vol-wassenen. Ze hebben een andere, maar minstens even brede kijk op de samenleving. En als je hen op een kwalitatieve manier betrekt, kunnen ze erg genuanceerd meedenken en ideeën voorstellen. Dat levert razend interessante informatie op. Door hen serieus te nemen en bij de uitvoering van projecten te betrekken, worden ze mede-eigenaar van hún stad. Daar geloven we heel sterk in.
Door Kortrijk Kinderrijk als een stadsbreed beleidsprogramma uit te rollen, met diverse stadsdiensten en lokale partners , bouwen we aan een leefbare stad waar het goed is voor iedereen.
Kindvriendelijkheid is een beleving en onze inwoners zullen Kortrijk pas als een warme, kindvriendelijke stad ervaren als de verschillende puzzelstukjes in elkaar passen. We spreken over: wonen, zich verplaatsen, werken, spelen, leren, ontspannen, winkelen, sporten, zich goed voelen… Dat kan je als stadsorganisatie onmogelijk op je eentje.”

"Doorheen de jaren stellen we vast dat kinderen niet zo hard verschillen van vol-wassenen. Ze hebben een andere, maar minstens even brede kijk op de samenleving. En als je hen op een kwalitatieve manier betrekt, kunnen ze erg genuanceerd meedenken en ideeën voorstellen."

Maarten Francois, programmaregisseur armoedebestrijding: “Heel wat factoren en instanties hebben impact. Het komt erop neer om al die elementen met elkaar te verbinden. Samenwerken en afstemmen met stadsdiensten en diverse lokale partners is daarom onontbeerlijk om een stevig draagvlak en een breed en duurzaam engagement te creëren rond stadsbrede maatschappelijke uitdagingen én opportu-niteiten. Dat verklaart meteen onze keuze voor zo’n transversale programma-aanpak. Een aanpak die projectmatig werken overstijgt en die een blijvende transitie kan realiseren op vlak van kindvriendelijk-heid, armoede, biodiversiteit en klimaat en samenleven.”

Heb je tips voor andere steden en gemeenten die werk willen maken van kindvriendelijkheid?

Hannes Vanmeenen, programmaregisseur kinderen en jongeren: “Neem voldoende tijd, werk in de breedte maar hou het scherp. Werken vanuit een transversale programmaregie als strategie werpt zijn vruchten af, al moet je dat vooral voldoende tijd geven. Door de verantwoordelijkheid niet bij één dienst maar bij de volledige stadsorganisatie én haar partners te leggen, mis je in het begin soms eigenaar-schap. Maar door die beleidskeuze consequent naar voor te schuiven en te werken met een program-maregisseur, die vanuit kinderrechten en volwaardig burgerschap constant verbinding zoekt tussen bestaande en nieuwe initiatieven, ontstaat gaandeweg wel een coherent verhaal.”

Het programma kind- en jongerenvriendelijke stad startte op in 2013. Het was toen een stevige uitda-ging om dit verhaal from scratch op te bouwen. Anders dan een project - met duidelijke contouren, targets, begin en einde - is een programma abstracter en dynamischer. Het gaat ook veel verder dan bundelen of clusteren van projecten. Eigenlijk is verbinden het codewoord: Via een netwerk verbinden we mensen, medewerkers, organisaties, ambities en initiatieven die iets willen betekenen in het leven van kinderen en jongeren. Door die verbinding werken we slagkrachtiger samen en is onze impact gro-ter en duurzamer.
Net omdat het programma - en het netwerk dat er inhoud aan geeft - vertrekt vanuit de brede leefwe-reld van jonge inwoners, ontstaat het risico op verzanden omdat het ‘over alles’ (en te gelijk ‘over niets’) gaat. Om dat te voorkomen formuleerden we vijf speerpunten die elk via een heldere baseline het verhaal scherp houden én body geven. Ze zetten de toon, houden ons scherp en maken de ambitie van het programma meteen duidelijk.

1. Jong Kortrijk Spreekt: We geloven in de stem van kinderen en jongeren in een divers Kortrijk.
2. We realiseren publieke ruimtes zoals parken, pleinen, buurten, straten die kinderen en jongeren uitnodigen om er te verblijven en waar ze de wereld leren kennen.
3. Kinderen en jongeren moeten zich veilig, vlot en zelfstandig kunnen verplaatsen doorheen de stad.
4. Kinderen en jongeren krijgen alle kansen om de beste versie van zichzelf te worden, ook tijdens hun vrije tijd.
5. Goed in je vel: Een sterke, gezonde en stabiele basis voor alle Kortrijkse kinderen en jongeren

De dynamische benadering van een programma creëert ruimte voor reflectie, flexibiliteit en out of the box denken. Vaak hebben we nieuwe recepten nodig omdat de bestaande aanpak ontoereikend blijkt in een gewijzigde context. Om de heer A. Einstein te quoten: “We cannot solve our problems with the same thinking we used when we created them.”
Gaandeweg besef je ook dat zo’n programma een voortdurend proces en dus nooit écht af is. Daarom laten we ons leiden door drie principes: Volwaardig en actief burgerschap voor kinderen en jongeren garanderen (1), in een netwerk met heel diverse partners (2), waarbij we inspelen op actuele uitdagin-gen door te blijven experimenteren en innoveren (3).
Na 10 jaar in deze job stel ik vast dat mijn drive en overtuiging sterker is dan ooit. Dat is vooral te dan-ken aan een groeiend netwerk van gedreven mensen dat het belangrijk vindt om te investeren in Kort-rijkse kinderen en jongeren én erin slaagt om buiten de bestaande hokjes te denken.”

"Eigenlijk is verbinden het codewoord: Via een netwerk verbinden we mensen, medewerkers, organisaties, ambities en initiatieven die iets willen betekenen in het leven van kinderen en jongeren. Door die verbinding werken we slagkrachtiger samen en is onze impact groter en duurzamer."

Kindvriendelijk beleid in de praktijk: een praktijkvoorbeeld

Bert Herrewyn, schepen van kinderen en jongeren: “Zoals overal was de coronapandemie in 2020 een gamechanger. Ook in deze crisis heeft het programma zijn nut bewezen. Via de programmaspeerpunten ‘burgerschap’ en ‘goed in je vel’ vonden we meteen aansluiting bij de noden van jonge inwoners. We voelden vrij snel aan dat we met onze kinderen en jongeren in contact moesten blijven om te weten welke impact de pandemie had op hun dagelijkse realiteit en meer specifiek hun welbevinden. Het was ook belangrijk om hen eigenaarschap te geven en dus te betrekken bij mogelijke oplossingen.”

Door de resultaten van het onderzoek ‘En… Oe ist nu?’ actief en breed te delen met jongeren en part-ners konden zij op hun beurt de inzichten en conclusies gebruiken om bestaande werkingen bij te sturen of nieuwe initiatieven op poten te zetten. Zo werd onder meer het proeftraject ‘Verbinding binnen schoolklimaat’ opgestart waarbij leerlingen samen met het schoolteam ondersteuning krijgen voor projecten die inzetten op onderlinge verbinding en herstelgericht werken binnen de school (dé topprio-riteit die uit het onderzoek naar voor kwam).